سلام و درود بر پدران گرامی
با توجه به فرا رسیدن سالروز میلاد مرد مردان، مولا علی(ع) و روز پدر، ضمن عرض تبریک این روز خجسته، این هفته به نقش و جایگاه پدر در خانواده و تربیت فرزندان می پردازیم.
همانطور که می دانید و تاکنون بارها شنیده اید، پدر همچون ستونی محکم در ساختار خانواده می باشد که در فراز و نشیب های زندگی همه اعضای خانواده به او تکیه می کنند.
نقش پدر در تربیت فرزندان، به عنوان یکی از ارکان اصلی خانواده، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. اگرچه در سال‌های اخیر، نقش مادران در تربیت فرزندان پررنگ‌تر شده است، اما حضور فعال و مؤثر پدران در این فرآیند، می‌تواند تأثیرات شگرفی بر رشد و بالندگی فرزندان داشته باشد. در حقیقت پدر هم می تواند همانند مادر ارزش و اهمیت بسیاری برای فرزندان داشته باشد و برقراری هماهنگی و تعادل بین این دو از نظر روانی، رشد صحیح فرزندان را در پی خواهد داشت. اجازه دهید این موضوع مهم را باهم دنبال کنیم.
نقش و جایگاه پدر در خانواده و تربیت فرزندان
پدران عزیز بدانند که چه بخواهند و چه نخواهند، همواره الگوی رفتاری ویژه ای برای فرزندان هستند. پسران معمولاً پدران خود را الگوی اصلی برای رفتارهای مردانه می‌دانند و دختران نیز از طریق رابطه با پدرانشان، تصوری از مردان ایده آل پیدا می‌کنند.
معمولاً پدرها علاقه خاص و عجیبی به دخترهایشان دارند و از همان بدو تولد نگاه های مملو از عشق پدر نسبت به دختر را می توان دید و از سویی دیگر اکثر دخترها نیز علاقه بسیار خاصی به پدر خود دارند و عاشق او هستند و الگویی که در ذهن خود از پدرشان ایجاد کرده اند باعث شده توقعات شان را از همسر آینده همانگونه شکل دهند. حتی دیده شده است دختری که پدری ناشایست و بی کفایت دارد و از او متنفر است نیز باز هم از ذهنیت مثبتی که از پدرش ساخته برای شکل دهی انتظاراتی که از همسر آینده اش دارد استفاده می کند و به نوعی می توان گفت که در معیارهای انتخاب همسر، پدر نقش مهمی را برای دخترش ایفا می کند.
خوب است بدانیم که حضور فعال پدر در عرصه ی زندگی و حمایت‌های او، به فرزندان کمک می‌کند تا در دوره های مختلف رشد احساس امنیت و اعتماد به نفس بیشتری داشته باشند.
این دسته از پدران خوب، همواره ارتباط عاطفی قوی بین خود و فرزندانشان ایجاد می نمایند که باعث می‌شود احساس ارزشمندی و دوست داشته شدن در فرزندان رشد کند.
بررسی ها نشان می دهد که در آموزش مهارت‌های اجتماعی پدران نقش مهمی ایفا می کنند. آنهامی‌توانند به فرزندان خود بیاموزند که چگونه با دیگران ارتباط برقرار کنند، چگونه مشکلات را حل کنند و چگونه مسئولیت‌پذیر باشند.
به پدران عزیز توصیه می کنیم از بازی کردن با فرزندان خود غافل نشوند. به خصوص بازی‌های فکری و فعالیت‌های ورزشی مشترک بین پدران و فرزندان، ضمن ایجاد اوقاتی خوش و فضای دوست داشتنی و صمیمی، حتماً به رشد فکری و شناختی آنها نیز کمک می‌کند. بنابر این ایجاد خاطرات خوش و گذراندن اوقات با کیفیت و با طراوت و شاداب می تواند خاطرات شیرینی را برای فرزندان ایجاد کند که در طول زندگی همراه آنها خواهد بود.
پدرها همچنان نقش‌های کلیدی فراوانی در تربیت فرزندان دارند. اینکه پدر به عنوان یک حامی و پشتیبان، احساس امنیت را در فرزندانش ایجاد می‌کند و یا با هماهنگی مادر، ضوابط، قوانین و حدود را در خانواده تعیین و اجرا می کند تا نظم و انضباط را بیاموزاند و همچنین برای تقویت قدرت تصمیم گیری فرزندان، آنها را تشویق می کند تا رفته رفته به صورت مستقل تصمیم‌گیری کنند و اعتماد به نفس خود را افزایش دهند، همگی جزو نقش های کلیدی پدر در خانواده است.
پدران عزیز خوب است نسبت به این موضوع عنایت ویژه داشته باشند که آموزش مهارت‌های زندگی جزو مهمترین نقش هاییست که یک پدر می بایست ابتدا خودش آنها را خوب آموخته باشد و در رفتار و اعمالش به صورت غیر مستقیم در طول زندگی به فرزندش بیاموزد. او می تواند مهارت‌های مختلفی مانند حل مسئله، مدیریت زمان، تصمیم گیری، گفتگو و ارتباط مؤثر را اینگونه آموزش دهد.
در انتها مجدداً تأکید می کنیم که نقش پدر در تربیت فرزندان، به اندازه‌ی نقش مادر مهم است. با توجه به اهمیت این نقش، پدران باید تلاش کنند تا حضوری فعال و مؤثر در زندگی فرزندان خود داشته باشند. توصیه آخر ما این است که درصورت نیاز، پدران می‌توانند از مشاوران خانواده یا روانشناسان نیز کمک بگیرند.
تألیف، اقتباس و تنظیم از:
فاطمه موسوی، روان شناس و زوج درمانگر
شاهین نوش آبادی، مدرس و مشاور امور خانواده