سینا توکلی در گفتوگو با ایسنا، درباره پروژه Telerehabilitation و مشاوره تلفنی اوتیسم، گفت: این یک پروژه توانبخشی و مشاوره تلفنی خانوادههای دارای فرزند طیف اوتیسم با همکاری دفتر نمایندگی سازمان بهداشت جهانی در وزارت بهداشت و انجمن اوتیسم ایران با هدف ارائه خدمت به تمام خانوادههای طیف اوتیسم است.
او ادامه داد: بر این اساس در بخشی از برنامه خانوادههایی که فرزندانی با علائم نگران کننده دارند و شک میکنند که آیا فرزندشان مبتلا به اوتیسم است یا خیر، گروه هدف اولیه ما هستند. برخی از این افراد ممکن است به اینترنت، مراکز توانبخشی معتبر، متخصص مربوطه و... دسترسی نداشته باشند و یا نیاز به دریافت اطلاعات بیشتری داشته باشند که میتوانند از ساعت ۸ لغایت ۱۷ با شماره تلفن ۰۲۱۴۸۰۸۵۰۰۰ تماس بگیرند تا همکاران ما پاسخگوی سوالات آنها باشند.
وی افزود: در بخش مشاوره تلفنی خانوادههایی که علائمی از فرزند خود دیدند و هنوز شک دارند که آیا آن علائم مرتبط با اوتیسم است یا خیر، طی تماس تلفنی از کارشناسان ما درباره علائم اوتیسم میپرسند. به این ترتیب خانواده از هر شهری که تماس گرفته باشد ما مشخصات پزشک متخصصی که بتواند کودکشان را مورد ارزیابی تخصصی قرار دهد به آنها میدهیم تا از روند تشخیص اختلال، مطمئن شوند.
توکلی ادامه داد: بخش دیگر تماسها نیز از سوی خانوادههایی است که نسبت به اختلال اوتیسم در فرزند خود آگاهی دارند اما سوالات دیگر حقوقی _ قضایی در رابطه با فرد طیف اوتیسم، سوالاتی درباره چالشهای رفتاری و... دارند که بر این اساس باتوجه به بانک اطلاعاتی که داریم میتوانیم خانواده را به متخصصین و درمانگران ارجاع دهیم یا به شکل تلفنی مشاوره دهیم.
او تاکید کرد: در مشاورههای تلفنی کارشناسان مرتبط با طیف اوتیسم و در بخش "مادر برای مادر" هم مادرانی با تجربه تربیت فرزند اوتیسم و تحصیلات مرتبط که اکنون فرزند طیف اوتیسم آنها بزرگ شده است حضور دارند تا تجربیات خود را در مباحث مختلفی از جمله خواب، تغذیه، برخورد هنگام بلوغ، مهارتهای روزمره زندگی و... در اختیار سایر مادران قرار دهند.
وی درخصوص توانبخشی تلفنی و آنلاین، تصریح کرد: اولویت ما با خانوادههایی است که به مراکز توانبخشی معتبر دسترسی ندارند و یا از نظر مالی نیازمند حمایت هستند. این خانوادهها که یا به کلینیکهای معتبر برای رفتار درمانی، گفتار درمانی و کار درمانی دسترسی ندارند و یا توانایی پرداخت هزینههای آن را ندارند و یا به هر دلیل دیگری امکان حضور فیزیکی در جلسات توانبخشی را ندارند، میتوانند این خدمات را به صورت تلفنی و آنلاین دریافت کنند و هر والد با هر سطح از تحصیلات میتواند بر اساس مواردی که به او آموزش میدهیم با کودک خود کار کند.
توکلی درباره روند ارائه خدمت توانبخشی در قالب تلفنی و آنلاین، توضیح داد: خانواده ابتدا وقت میگیرند که فرزندشان توسط روانپزشک کودک و نوجوان ارزیابی شود و در صورت لزوم دارو درمانی انجام شود، سپس ارزیاب جامع انجمن اوتیسم، ارزیابیها را انجام میدهد و پس از آن سه درمانگر سه روز در هفته برنامه درمانی را با خانواده پیش میبرند.
وی افزود: هفتهای یک جلسه کار درمانی، یک جلسه گفتار درمانی و یک جلسه رفتار درمانی با مدت زمان هر جلسه ۴۵ دقیقه انجام میشود و سپس هفته بعد اقداماتی که باید توسط خانواده انجام میشد توسط درمانگر بررسی میشود و حتی خانواده میتوانند فیلم انجام توانبخشی فرزندشان را برای ما ارسال کنند تا بررسی دقیقتری انجام شود.
او با اشاره به اینکه ارائه خدمات توانبخشی تلفنی با هزینه ۲۰ هزارتومانی از سوی انجمن اوتیسم ایران ارائه میشود، اظهار کرد: البته در شرایطی که خانواده حتی توان پرداخت این مبلغ را هم نداشته باشند، خدمت به شکل رایگان ارائه میشود. این در حالی است که تعرفه آزاد هر ۳۰ دقیقه انجام خدمت توانبخشی ۱۶۸ هزارتومان است.
وی با بیان اینکه اولویت انجمن اوتیسم برای ارائه خدمات توانبخشی آنلاین و تلفنی به کودکان زیر هفت سال است، بیان کرد: هزاران فرد با اختلال اوتیسم داریم ولی اولویت با کودکانی است که در زمان طلایی درمان و توانبخشی هستند. برای یک نوجوان طیف اوتیسم گفتار درمانی و کاردرمانی اولویت بالینی ندارد و باید مداخلات در راستای مهارت آموزی و حرفه آموزی به او ارائه شود.
او تاکید کرد: پروتکلهای Telerehabilitation و مشاوره تلفنی تا به حال در منطقه ما برای اوتیسم نوشته نشده بود و انجمن اوتیسم ایران به تازگی با همکاری سازمان بهداشت جهانی، زیرنظر اداره توانبخشی وزارت بهداشت اقدام به نگارش و تنظیم پروتکل نحوه ارائه خدمت در این حوزه کرده است. از این پس فضایی فیزیکی هم برای خدمات مشاوره تلفنی و ارائه خدمات توانبخشی تلفنی در انجمن اوتیسم ایران در نظر گرفته شده است.
وی به پروژه ایمنی در انجمن اوتیسم ایران نیز اشاره کرد و گفت: در گذشته با اتمام ساعت کاری دیگر پاسخگوی تماسها نبودیم اما اکنون با کمک سازمان بهداشت جهانی ارائه خدمت در این بخش را ۲۴ ساعته کردهایم. در واقع اگر خانواده طیف اوتیسم بعد از ساعت اداری با ما تماس بگیرد، تلفن گویا با چهار حالت پاسخگو خواهد بود؛ اول اینکه علائم اوتیسم را به فرد توضیح میهد. در بخش دوم به خانواده توضیح میدهیم در صورت بروز چه مشکلاتی با شمارههای امدادی ۱۱۰، ۱۱۵، ۱۲۳ و... تماس بگیرد. در بخش سوم اگر خانواده سوالاتی مرتبط با اختلالات رفتار یا مسائل حقوقی فرزند خود داشته باشد میتواند سوالش را مطرح کند تا ما در اولین فرصت با او تماس گرفته و پاسخگوی پرسش او باشیم. در نهایت در بخش چهارم به فوریتها رسیدگی میشود و اگر ضروری باشد که خانواده همان زمان با مددکار انجمن صحبت کند، شماره ۴ تلفن را فشرده و با مددکار صحبت میکند.
او تاکید کرد: حدودا دو ماه است که طرح به شکل پایلوت اجرا میشود و تاکنون روزانه حدود ۱۰۰ تماس داشتهایم و حتی روزانه ۳۰ کودک هم با شیوه تلفنی و آنلاین از ما خدمت توانبخشی میگیرند. درست است که اولویت با توابخشی به شکل حضوری با درمانگر است اما نباید فراموش کنیم بخش عمدهای از توانبشخی مبتنی بر خانواده است و در مورد خانوادههایی که دسترسی به کلینیک و یا متخصص مربوطه ندارند این شیوه تلفنی بسیار مفید است.