در هفته گذشته پیرامون تعاریف و ضرورت های بهداشت و سلامتی روان مطالبی را با شما در میان گذاشتیم. گفتیم لازم است تا همان قدر که به بهداشت و سلامتی جسم خود توجه داریم به همان میزان نیز به فکر و روح خود دقت و توجه داشته باشیم.
همه می دانیم که روان شناسي علم مطالعه رفتار آدمي است و بيشتر توجه روان شناسان امروزه صرف يافتن راه هاي مناسب براي حل مشكلات رواني است كه انسانها در برخورد با مسائل روزمره و عملي با آن روبرو هستند. تجربه نشان می دهد با توجه به وضعیت و شرایط کنونی، كمتر كسي در برابر بيماري هاي رواني مصونيت دارد. البته دانستن اين كه هر كسي ممكن است گرفتار ناراحتي رواني شود، خود به خود كافي نيست، زيرا بهداشت رواني تنها به تشريح علل اختلالات رواني منحصر نيست، بلكه هدف اصلي آن پيشگيري از وقوع ناراحتيها است.
افراد سالم، خانواده ی سالم، جامعه ی سالم
وجود افراد سالم است که از شرايط مهم و اساسي براي پدید آمدن خانواده های سالم و رشد همه جانبه يك جامعه است. قبلاً نیز به این نکته ی مهم اشاره داشتیم جامعهاي كه به سلامت جسم و روان اعضاي خود توجه ميكند، ضمن پیشگیری از پدید آمدن هزينههاي سرسام آور درمان، همواره انسان هايي سالم پرورش ميدهد كه اين خود ضامن پدید آمدن خانواده های مستحکم و بالنده و همچنین رشد فردي و اجتماعي آن جامعه است. انسان ها با آموختن راهکارها و ویژگی های سلامت روان بهتر می توانند به پیشگیری از بیماری ها و دستیابی به روح و روان متعادل و شاد موفق بوده و از زندگی خود لذت ببرند.
همانطور که گفته شد سلامت روان در بسیاری از موارد مانند سلامت جسم است و باید به آن توجه کافی داشت. بسیاری از مردم برخی اوقات احساس خستگی روحی و افسردگی می کنند همان طور که به لحاظ جسمی نیز گاهی این وضعیت به وجود می آید و بسیاری از افراد مثلاً دچار سرماخوردگی می شوند و به پزشک مربوطه مراجعه می کنند. بنابر این خیلی بدیهی است که نمی توان از همه ناراحتی های روحی جلوگیری کرد همان طور که از بروز همه بیماری های جسمی نیز نمی توان ایمن بود.
سلامت روان و جسم هر دو برای زندگی و خوشبختی انسان ضروری اند. باید بدانیم که دستیابی به سلامت روان به هیچ وجه تصادفی و اتفاقی و یا شانسی نیست. رسیدن به این هدف با مطالعه، دقت و کمی تمرین و ممارست محقق می شود. شاید بتوان گفت که بهترین شاخص برای اینکه بدانیم به چه میزان دارای سلامت روان هستیم، به کلیدی اشاره کنیم به نام «اعتماد به نفس».
بله، اعتماد به نفس را می توان کلید سلامت روان دانست . وقتی که اعتماد به نفس بالا باشد قادر به انجام هر کاری هستیم و از زندگی رضایت کامل داریم، هدف های زندگی را به خوبی پیگیری کرده و به آنها می رسیم. برای حل مشکلات احساس سنگینی و ناراحتی نکرده و ناملایمات و پستی و بلندی های زندگی را می پذیریم و با اتکا به خود آنها را حل و فصل می کنیم. در روابط انسانی خوب و پر انرژی ظاهر شده و محیطی سالم و شاداب ایجاد می نمائیم و کانون خانواده را گرم و پر امید می گردانیم.
امروزه تمامی جوامع پیشرفته به دنبال پیشگیری از انواع بیماری ها و به خصوص بیماری های روانی هستند تا بتوانند در درون خود انسان هایی سالم و به تبع آن خانواده هایی سالم داشته باشند. در خانواده اگر افراد دارای روان سالمی باشند به خوبی به یکدیگر محبت می کنند، عشق می ورزند و از تنفر و خشم دوری کرده و خود را کنترل می کنند. فرزندان در چنین خانواده هایی حتماً در بزرگسالی زندگی خوبی داشته و مشکلی پیدا نمی کنند.
یادتان باشد که کینه و تنفر و دشمنی در شکل های مختلفش برای انسان مشکل آفرین است و محبت کردن را باید از کودکی آموخت.کودکان محبت کردن را از والدین می آموزند. کودکانی که مهر و علاقه ندیده اند یک نوع خلاء عاطفی و روانی در خود احساس می کنند چون نیاموخته اند چگونه ابراز محبت کنند و هرگز فرصت نداشته اند که عشق خود را بروز دهند. فرزندان معمولا ارزش ها، معیارها و رفتار والدین خود را یاد می گیرند. ضرورت بسیار دارد تا والدین بر روی سلامت روان خود دقت و توجه لازم را داشته باشند.
ما در هفته آینده در ادامه مباحث خود، بر روی پیشگیری از بروز بیماری های روان با شما مطالبی را در میان خواهیم گذاشت. موفق باشید.
تألیف، تهیه و تنظیم:فاطمه موسوی، روان شناس و زوج درمانگر
شاهین نوش آبادی، مدرس و مشاور امور خانواده