پس از یکی دو شماره که در مورد عزت نفس و نقش آن در زندگی و راه های افزایش آن نوشتیم، اکنون برخی از مخاطبان سوالاتی را مطرح نموده اند در مورد اینکه آیا عزت نفس با اعتماد به نفس تفاوت دارد!؟
ضمن تشکر از این مخاطبان گرامی گوشزد می نماید که اطلاع و آگاهی از تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس می‌تواند نقش موثری در شکل‌گیری شخصیت ما داشته باشد. به همین دلیل است که معمولاً تمامی روانشناسان و روانپزشکان سعی می‌کنند با تشریح تفاوت بین عزت نفس و اعتماد به نفس و تقویت آن‌ها به درمان مشکلات و اختلالات شخصیتی بیماران کمک کنند. اکنون بحث خود را با ارائه تعاریف کوتاهی از هر دو موضوع پیش خواهیم برد.
تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس
در شماره های قبلی هنر زندگی اشاره داشتیم که عزت نفس به زبان ساده یعنی اینکه من توانمند و ارزشمند هستم و صلاحیت یک زندگی شاد و موفق را دارم. به علاوه تمام موجودات و انسان ها نیز ارزشمند هستند و صلاحیت یک زندگی شاد و موفق را دارند. همچنین گفتیم که وقتی عزت نفس سالمی داریم یعنی به اندازه کافی از دستاوردها و توانایی های خود آگاهی داشته و از آنچه هستیم خوشحالیم و خودمان را دوست داریم. به همین دلیل هم احساسات خود را به راحتی بیان کرده، خودمان را سرزنش نمی کنیم و برای خودمان اهمیت و ارزش قائل هستیم. ولی در مورد اعتماد به نفس باید بگوییم که در حالت کلی همان تصویر مثبت ذهنی است که ما نسبت به توانایی ها و مهارت هایمان در انجام کارها داریم. بنابراین وجود عزت نفس در ما کمک می کند تا خود را عزیز و محترم شمرده و تن به هر کاری ندهیم.
عزت نفس در حقیقت به معنای ارزیابی احساس ارزشمندی و توانایی‌های فردی در وجود خودمان است که از تجربه های مثبت و سازنده زندگی ناشی می شود. اگر ما عزت نفس بالایی داشته باشیم خصوصیاتی مانند انعطاف پذیری، جسارت، توجه کردن به انتقادهای سازنده، دوست داشتن خود، دوری کردن از دستاویزهایی مانند مواد مخدر و الکل، دوری کردن از رفتارهای پر خطر، احترام گذاشتن به خود و دیگران را نیز در رفتار و باور خود نشان می دهیم. ولی اعتماد به نفس نوعی اطلاع و آگاهی از مهارت ها و توانمندی هایمان است برای کارهایی که می خواهیم به انجام برسانیم. پس اعتماد به نفس به معنی باور داشتن به توانایی های خودمان در یک مورد خاص است که نتیجه آن انجام موفقیت آمیز یک کار یا عملکرد موفق در رویارویی با چالشی است که در زندگی برایمان ایجاد می‌شود.
اگر ما اعتماد به نفس بالایی داشته باشیم خصوصیاتی مانند پذیرش و رویارویی داوطلبانه با چالش های زندگی، مسئولیت پذیری و پذیرش فرصت های جدید را در رفتار خود نشان می دهیم. اعتماد به نفس در واقع یکی از عناصر سازنده عزت نفس است.
جالب است بدانیم که اعتماد به نفس در حالتی می‌تواند منجر به افزایش عزت نفس در ما شود که با احساس ارزشمندی و شایستگی همراه شود، در این صورت ما از عزت نفس سالم و بالایی نیز برخوردار خواهیم شد. اگر ما به توانمندی‌های خود باور داشته باشیم اما احساس ارزشمندی نکنیم، در این صورت توانایی ها و مهارت هایمان در راه رشد و پیشرفت ما بلا استفاده باقی می‌ماند و این چیز جالبی نیست! بنابراین می‌توان گفت داشتن عزت نفس و اعتماد به نفس به نوعی مکمل یکدیگر هستند.
.jpg)
برای افزایش اعتماد به نفس اولین توصیه ما همانند افزایش عزت نفس این است که مراقب نداها و صداهای درونی خود باشیم که جنبه منفی نداشته باشند و جملاتی را در درون خود تکرار کنیم که باعث افزایش اعتماد به نفس در ما گردند. مانند این که بگوییم:
من اعتماد به نفس بالایی در ساختن یک کلیپ دارم.
من در تعمیر قطعات الکترونیکی دارای اعتماد به نفس هستم.
من در هنگام صحبت کردن در جمع اعتماد به نفس خوبی دارم.
اعتماد به نفس من در قلم به دست گرفتن و نوشتن یک متن قوی بالا است.
بنابراین بهتر است همیشه جملات خود را به شکل اعتماد به نفس من در فلان کار بالا است، بیان کنیم زیرا در این صورت از بار منفی جملات کاسته می‌شود و حس خوبی نسبت به خودمان خواهیم داشت.
هفته ی آینده راهکارهای دیگری را در مورد افزایش اعتماد به نفس با هم مرور خواهیم کرد.
اقتباس، تهیه و تنظیم:
فاطمه موسوی، روان شناس و زوج درمانگر
شاهین نوش آبادی، مدرس و مشاور امور خانواده
