هفته ی گذشته راه هایی را جستجو کردیم که بتوانیم در دنیایی که ممکن است امور منفی فراوانی در پیرامون ما نشان مان دهد، خود را شاد و امیدوار نگهداریم. امروزه علم روان شناسی ثابت کرده است که ما با تنظیم نوع نگاه خود و توجه به افکارمان می توانیم روی برداشت خود از دنیای اطرافمان تأثیر بگذاریم. این خیلی خوب است که با خودمان صادق باشیم و بپذیریدم که زندگی همواره در حال تغییر است و گاهی این تغییرات ممکن است در جهت مطلوب ما نباشد. اما در چنین اوقاتی ما می توانیم بیشتر مراقب افکارمان باشیم. خیلی از افراد هر روز با افکارشان خودشان را شکنجه می‌دهند چون به افکار منفی بیشتر توجه می کنند. ما می توانیم برعکس این افراد باشیم و به افکار منفی کمتر توجه کرده و به‌جای آن سعی کنیم زیبایی‌های زندگی را ببینیم و روی هدفمان در زندگی تمرکز بیشتری داشته باشیم.
راه های مبارزه با افکار منفی
افکار منفی انرژی و رمق بسیار زیادی از ما می گیرند. گاهی این افکار آنقدر در فکر و ذهن ما پیچ و تاب می خورند که انگار یک نوار در مغز ما گیر کرده و مدام تکرارش می کند.
افکار ما می‌توانند کیفیت زندگی‌مان را افزایش یا کاهش بدهند. باید از نحوه ی اندیشیدن و فکر کردن خود مطمئن شویم که برایمان مضر نباشد. باید نحوه ی تفکر و‌اندیشیدنی را تمرین کنیم که برایمان مفید باشد. گاهی لازم است با خودمان حرف بزنیم، همان‌طور که بهترین دوستمان با ما حرف می‌زند. به خودمان یادآوری کنیم که افکار منفی هیچ کمکی به ما نمی‌کنند و بدون شک لذت را از زندگی‌مان بیرون می‌کنند.
امروزه تکنیک های روان شناسی ثابت کرده است بهترین راه خلاص شدن از دست افکار منفی و مزاحم که در سرمان تکرار می شوند و چرخه ی هولناکی درست می کنند، تمریناتی است برای استفاده صحیح از حواس پنجگانه که برای شروع بهتر است از تمرین های بسیار ساده شروع کنیم. فرض کنید می خواهیم پرتقالی را میل کنیم. ما به دو روش می توانیم این پرتقال را بخوریم. یکی مانند همیشه، یعنی فکر و حواسمان در جای دیگر است و پرتقال را پوست می کنیم و می خوریم که شاید از بس فکرمان درگیر بوده حتی متوجه نشدیم چی خوردیم!
روش دوم که مد نظر ماست این است که از لحظه ی به دست گرفتن پرتقال سعی کنیم حواسمان را جمع کرده و ابتدا با دست پرتقال را کاملاً لمس کرده و در دستان خود بگردانیم. به تمام آنچه که بین پوست دست و پرتقال می گذرد با دقت نگاه کنیم(حس لامسه و حس بینایی) بعد از ۳۰ ثانیه که پرتقال را در دستان خود لمس کردیم، با ناخن خراش کوچکی روی پوست آن ایجاد کنیم و محل خراش را بو کنیم(حس بویایی) و کاملاً به این حواس توجه کرده و متمرکز باشیم. حالا آرام آرام پرتقال را پوست کنده و به صدای نرم و آهسته ی برش ها دقت می کنیم(حس شنوایی) بعد از اینکه با تمرکز حواس پرتقال را پوست کندیم و در تمام مدت از بوی خوش آن نیز بهره مند شده و با تمرکز لذتش را بردیم، آن را با همین حالت تمرکز قاچ قاچ کرده و یکی از پرک های پرتقال را در دهان گذاشته و بر روی مزه ی پرتقال در دهانمان متمرکز می شویم.(حس چشایی)
توصیه شده است تا با همین تمرکز حواس پنجگانه، به آهستگی و آرامی و با آرامش و تمرکز تا پرک آخر پرتقال را نوش جان کنیم. اگر این کار را با تمرکز کامل انجام دهیم شاید بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بتوانیم طولش دهیم. یعنی در تمام این لحظات ما کاملاً با توجه به حواس پنج‌گانه‌‌مان (لامسه، بینایی، بویایی، شنوایی، چشایی) این پرتقال را خوردیم و در تمامی این مدت از هرچه افکار منفی و مزاحم خلاص و راحت بودیم. ما در این مدت هیچ گردش فکری مسمومی نداشتیم. همان گردش فکری ناجوری که لحظه ای ما را راحت نمی گذاشت! ما با این تمرین بسیار ساده که انجامش برای همگان امکان پذیر است، در حقیقت حواسمان را درگیر کردیم تا ذهنمان نتواند روی نگرانی‌ها و اگرها و ای کاش‌ها و امور منفی دیگری تمرکز کند و ما را به دنبال خودش بکشاند!
شاید تاکنون کسی به ما نگفته بود که ذهن ما اگر رهایش سازیم و کنترلش نکنیم خیلی علاقه مند است تا ما را به سراغ افکار منفی و تلخی ها و تلخ‌کامی های گذشته ببرد و برایمان یادآوری شان کند. ما امروز بهترین راهکار را برای رهایی و خلاصی از افکار مزاحم خدمتتان مطرح کردیم. این روش پرتقال خوردن که با همیشه متفاوت بود اولین گام در بحث ذهن آگاهی و توجه به فرایند تفکر است که مهارت ما را در تمرکز حواس افزایش می دهد به گونه ای که پس از این ما کنترل ذهن و افکارمان را می توانیم در دست بگیریم نه اینکه ذهن را در دنده خلاص قرار داده تا خودش به هرکجا که خواست برود و جولان دهد و ما را نیز به دنبال خود بکشاند و مایه عذاب و ناراحتی و در نهایت افسردگی در ما شود!
ما در این زمینه با شما سخن بسیار داریم و باهم کمک می کنیم تا بتوانیم تمریناتی در جهت ذهن آگاهی و رهایی از شر افکار مزاحم و کنترل فکر و ذهن و کام برداشتن به سمت مثبت اندیشی داشته باشیم.
توصیه می کنیم تا هفته ی آینده تمرینات بیشتری با تمرکز بر روی حواس پنجگانه داشته باشید و نتایج مطلوب آن را در خود مشاهده کنید.
موفق باشید.
تألیف، تهیه و تنظیم:
فاطمه موسوی، روان شناس و زوج درمانگر
شاهین نوش آبادی، مدرس و مشاور امور خانواده
