به درستی که کسب مهارت های فرزندپروری نیاز به دقت و مطالعه داشته و تمرین و ممارست می طلبد.
به خصوص اینکه با کاهش تعداد فرزندان در درون خانواده های امروزی که اکثراً تک فرزند و یا حداکثر ۲ فرزندی هستند، کسب برخی از مهارت ها در فرزندپروری واجب تر می نماید.
به عنوان مثال زمانی که تعداد فرزندان در خانواده ای زیاد باشد، به طور قطع فراگیری نحوه ی همکاری و تعامل با یکدیگر و کار گروهی برای بچه ها بهتر و راحت تر اتفاق می افتد، اما زمانی که تعداد فرزندان کاهش می یابد، آموزش این مهارت بر عهده ی والدین و مربی کودک است. کار گروهی یکی از مهارت‌های بسیار مهم در زندگی ما است. ما بدون مهارت‌های گروهی نمی‌توانیم با موفقیت در جامعه زندگی کنیم. نکته اینجاست که مهارت کار گروهی از سنین کودکی شروع می‌شود. به همین دلیل آموزش صحیح این مهارت به کودکان اهمیت دارد.
ضرورت آموزش کار گروهی به فرزندان در سنین کودکی
حتماً تا کنون شنیده اید که ما ایرانی ها در انجام کارهای انفرادی خیلی موفق تر از انجام کارهای گروهی هستیم. در خیلی از موارد این ایراد به ما وارد است که در انجام کارهای گروهی، به جای اینکه انرژی و توان و استعداد تک تک ما در کنار یکدیگر قرار گرفته و باعث تقویت ما و رسیدن به اهدافمان گردد، متاسفانه بیشتر در مقابل یکدیگر قرار می گیرد و باعث هدر رفتن وقت و هزینه و افول اخلاق و اعتماد در بین ما می گردد و به همین دلیل در رشد و توسعه کمی و کیفی بخش های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، بهداشتی، درمانی و مدیریت شهری و ... در جامعه مان با مشکلات عدیده ای مواجه بوده و هستیم. شاید یکی از گرفتاری های ما در همین نکته نهفته باشد که متاسفانه ما از همان دوران کودکی نمی آموزیم که چگونه باهم همکاری کرده و کارها را با هم و به صورت تیمی پیش ببریم. در مقابل این را هم به خوبی می دانیم که اگر شاهد موفقیتهایی در برخی از موسسات و سازمانها و یا بخش هایی از جامعه می باشیم، تنها به دلیل وجود آموزش ها و مدیریت صحیحی است که در آن بخش توانسته روحیه همکاری را در بین همکاران خود ایجاد کرده و به موفقیت های خوبی نائل گردد.
ضرورت آموزش مهارت کار تیمی و گروهی به کودکان علاوه بر رفع مشکل تکروی و خودخواهی و عدم اعتماد به یکدیگر در نسل های آینده از مهمترین مسائلی است که می‌تواند به رشد ذهنی، شناختی و اجتماعی آنها نیز کمک کرده و این که داشتن روحیه کار تیمی به کودکان کمک می‌کند نه تنها در مدرسه، بلکه در طول زندگی نیز موفق باشند.
روان شناسان کودک معتقدند که کنار آمدن و تعامل با دیگران، عنصر اصلی پیشرفت در بسیاری از امور زندگی است. کودکان باید یاد بگیرند که چگونه دانستنی های خود را به دیگران انتقال داده یا از آنها بگیرند، چگونه چیزی را با دیگران به اشتراک بگذارند، صبورانه به نوبت بایستند، با قدرت بازی کنند اما در نهایت دادن «پاس گل» را فراموش نکنند، در کنار دوستان خود تلاش مستمر داشته باشند و مهارت افراد دیگر را برای جبران کمبودها و کاستی ها در کنار خود داشته باشند تا دستیابی به موفقیت ها کاری روتین و آسان گردد.
این یک مهارت مهم و اصلی در پیشرفت زندگی اجتماعی انسان ها در همه ی ابعاد است و پدید آوردن این رویه و روش در رفتار انسان ها از همان زمان کودکی است.
روان شناسان می‌گویند: صرف نظر از سن انسان ها، این یک مهارت حیاتی برای همگان است که در انجام کارها یکدیگر را پس نزنند و به یکدیگر به چشم رقیب ننگرند بلکه برای رسیدن به اهداف کاری، در عین همکار بودن، رفیق یکدیگر نیز باشند و از اینکه کاری را به صورت دسته جمعی به پیش می برند لذت برده و موفقیت خود را در موفقیت گروه ببینند!
کودکان به عنوان گردانندگان جامعه ی فردا، هر کاری را هم در نهایت به عنوان شغل خود انتخاب و آن را انجام دهند باید بتوانند با افراد دیگر کار کرده و با آنها تعامل داشته باشد. آنها همچنین باید قادر باشند با دیگران ارتباط صحیح و منطقی برقرار کنند. این مهارت مهم می تواند از همان دوران کودکی مورد توجه قرار گرفته و تمرین شود، چه بهتر که آموزش آن را از ابتدا با والدین و اعضای خانواده آغاز کنند و سپس با دوستان، بچه های فامیل و محله و مدرسه ادامه داده و در نهایت با همسر و همسایگان و همکاران یا حتی با مشتریان و همه ی انسان های پیرامونی این توانایی را در رفتار خود نهادینه سازند.
همچنین باید یاد آوری کنیم که یادگیری و انجام کار در قالب یک تیم به کودکان کمک می‌کند تا انواع مهارت های اجتماعی مانند صبر، همدلی، ارتباط و تعامل سازنده، احترام و اعتماد به دیگران، سازش و تحمل را در خود تقویت کنند. همچنین به آنها کمک می‌کند اعتماد به نفس خود را افزایش داده و یاری رساندن به دیگران و در عین حال کمک گرفتن از افراد دیگر را در تفکر و رفتار خود داشته باشند.
بنابر این توجه پیدا کردیم که آموزش کار تیمی و گروهی چه نقش ارزنده ای در زندگی فردی و اجتماعی فرزندمان داشته و باعث رشد شناختی و رشد اجتماعی و همچنین مهارت همکاری و تعامل با همسالانش می گردد.
اهمیت کار گروهی در کودک به قدری زیاد است که آموزش آن به کودکان می تواند گره گشای بسیاری از معضلات کنونی و آینده جامعه ی ما و همچنین باعث موفقیت خودشان در زندگی فردای آنها باشد.
اجازه دهید بیش از این در مورد ضرورت آموزش این مهارت مهم که امری بدیهی و روشن است سخن نگوییم و برای جلوگیری از اطاله ی کلام، نحوه ی آموزش آن را به هفته ی آینده بسپاریم.
برای شما والدین و مربیان گرامی آرزوی موفقیت و سلامت روز افزون داریم.
اقتباس، تهیه و تنظیم:
فاطمه موسوی، روان شناس و زوج درمانگر
شاهین نوش آبادی، مشاور امور خانواده شناس و زوج درمانگر
