خیلی بدیهی است که همه ی انسان های سالم در حد قابل قبولی برای خود ارزش قائل هستند و اگر غیر از این باشد جای تعجب دارد! حتماً شنیده اید افرادی که بیش از حد معمول و متعارف برای خود ارزش قائل می‌شوند، خودشیفته و افرادی که برای خود ارزشی قائل نیستند، فاقد عزت نفس نامیده می شوند که هر دو گروه نیاز به کار مشاوره و درمان دارند.
اما اجازه دهید تا بیشتر در مورد عزت نفس بدانیم و با هم مرور کنیم:
عزت نفس چیست و چگونه می توان آن را افزایش داد؟
تعاریف مختلفی را می توان برای عزت نفس ارائه داد، اما معمولاً همان حس ارزشمند درونی که باعث می شود تا ما بتوانیم زندگی خود را شکوفا کنیم می باشد. این حس می‌تواند باور توانمند بودن و انگیزه داشتن را در درون ما بیدار نگه دارد تا با دید مثبتی به زندگی نگاه کنیم و برای تحقق اهدافمان در تلاش باشیم.
تحقیقات روان شناسی نشان داده است عزت نفس با سلامت روان رابطه مستقیمی دارد. درواقع وجود باور و حس ارزشمند درونی در مورد توانایی‌هایمان باعث می‌شود تا علاوه بر احساس رضایت، انگیزه بیشتری برای رسیدن به موفقیت داشته باشیم. گاهی نیز با برخی افراد با عزت‌نفس پایین و یا با عزت نفس بسیار زیاد اما دروغین مواجه می‌شویم که هر یک از این موارد می‌تواند تعادل ذهنی آن فرد را برهم زده و باور غلطی در او نسبت به خودش و زندگی اش بوجود آورد. بنابر این عزت نفس که به آن احترام به خود هم می‌گویند، احساس ذهنی ما از ارزش کلی وجودمان است.
این احساس درونی نحوه ارزش‌گذاری و درک ما را از خودمان نشان می‌دهد. درواقع اگر بخواهیم بگوییم «عزت نفس یعنی چه» باید آن را مشابه احترام به خود بدانیم که در اصل سطح اعتماد ما به توانایی‌ها و ویژگی‌های‌مان را توصیف می‌کند. اگر این حس به صورت سالم وجود داشته باشد، منجر به افزایش انگیزه، آمادگی ذهنی و افزایش کیفیت کلی زندگی ما می‌شود. پس همان‌طور که در تعریف عزت نفس آوردیم این احساس ضمن ایجاد باور درست در خصوص توانمندی‌های ما بر فرآیند تصمیم‌گیری، روابط با دیگران، سلامت عاطفی و مسائل اساسی زندگی ما اثر می‌گذارد. از طرفی دیگر بیان شد عزت نفس نقش مهمی در ایجاد انگیزه در ما دارد و چنانچه ما بتوانیم نگاه سالم و مثبتی به خود داشته باشیم بدیهی است که بهتر توانمندی‌های خود را درک کرده و برای مقابله با چالش‌های زندگی آماده‌تر خواهیم بود.
.jpg)
اگر بخواهیم بطور خلاصه به رفتارهایی که نشان دهنده ی وجود عزت نفس سالم در ما می باشد اشاره ای داشته باشیم، باید بگوییم داشتن نگرش مثبت به زندگی و احساس برابری با دیگران و این احساس اطمینان همیشگی و توانایی نه گفتن در هر موضوعی که آن را نمی پسندم و بیان راحت نیازهای خود بدون خجالت و شناخت نقاط قوت یا ضعف خود و پذیرش آنها از مواردی است که می توان روی آنها تکیه کرد.
همچنین افرادی که دارای عزت نفس سالمی هستند معمولاً مهارت‌ها و توانایی های خود را به خوبی می‌شناسند و از خود انتظارات مناسب و واقع‌بینانه دارند. آنها در ایجاد و حفظ رابطه سالم با دیگران نیز مهارت داشته و در عین حال نیازهای خود را به خوبی می‌شناسند و می‌توانند آنها را بیان کنند.
برای افزایش اعتماد به نفس در مورد افرادی که سطح این احساس را در خود، پایین ارزیابی می کنند، چند توصیه داریم:
اول این که ورزش کردن را در برنامه ی روزانه ی خود قرار دهند. چون با ورزش کردن از نظر جسمی، ذهنی و عاطفی احساس بهتری پیدا کرده و این امر در کنترل و مدیریت سلامتی ما نقش اساسی دارد. به همین دلیل است که افراد ورزشکار معمولا عزت نفس بالایی دارند.
توصیه دیگر برای افزایش عزت نفس اهمیت دادن به ظاهر خود و علاقه‌مندی‌هایمان است. زیرا زمانی که ما به ظاهر خود و علاقه مندی هایمان اهمیت می دهیم، احساس با ارزش بودن نیز می‌کنیم. بنابراین باید همیشه در برنامه روزانه خود، وقتی را برای رسیدگی به خودمان اختصاص دهیم.
از دیگر توصیه ها این است که نتایج و دستاوردهای زندگی خود را به یاد داشته و به خودمان یاد آوری کنیم. هر دستاوردی را که در مسیر زندگی خود کسب کرده‌ایم، بدون توجه به میزان آن یادداشت کنیم. زیرا یادآوری دستاوردها همیشه احساس غرور و خرسندی را در درون ما ایجاد می‌کند.
برای این هفته این سه راهکار را داشته باشید تا ادامه این بحث جالب را در هفته آینده باهم دنبال کنیم.
اقتباس، تهیه و تنظیم:فاطمه موسوی، روان شناس و زوج درمانگر
شاهین نوش آبادی، مدرس و مشاور امور خانواده
