درود بر شما گرامیان 

در طی دو هفته ی اخیر بحث ما پیرامون بعد روحی و روانی انسان و تأثیر و نقش آن بر روی جسم ما بوده است. 
بد نیست بدانیم که یکی از مهمترین کارکردهای توجه به بعد روحی و روانی، افزایش سطح سیستم ایمنی ما می باشد. همه می دانیم که سیستم ایمنی همچون ارتش آماده ای برای مقابله با هر میکروب، ویروس، باکتری، انگل و قارچ است که اگر با بدن سازگاری نشان ندهد و بخواهد تولید بیماری نماید، خودنمایی و اظهار وجود می کند و همچنین به هنگام بیماری بازهم این سیستم ایمنی بدن ماست که فعال شده و ما را از طریق فرایند پیچیده ای که آن را توضیح خواهیم داد، مورد معالجه و درمان قرار می دهد. اجازه دهید اکنون وارد این بحث جالب در مورد بدن خودمان شویم:
 

سیستم ایمنی بدن و رابطه اش با امور معنوی
قبلاً در مورد اینکه انسان موجودی تک بعدی نیست و دارای سه بعد وجودی یعنی جسم، فکر و روح می باشد برایتان گفته بودیم. همچنین خاطرتان هست که گفتیم این سه بعد کاملاً در هم تنیده هستند و تأثیراتی شگرف بر روی یکدیگر دارند. به همین دلیل است که وقتی ما ورزش و حرکات جسمانی انجام می دهیم، فکر ما بازتر شده و روح ما نیز انبساط یافته و نشاط می یابد. یا اینکه همه ما تجربه کرده ایم به هنگام درد های جسمانی مانند دندان درد، فکر ما نمی تواند درست کار کند و روح ما نیز آزرده می گردد. 
بنابر این تاثیرات متقابل این سه بعد وجودی به دلیل همان درهم تنیدگی، انکار ناپذیر است. 
سیستم ایمنی بدن ما که در درون جسم ما می باشد یک شبکه پیچیده از سلول‌ها، بافت‌ها و اندام‌ها است که با همکاری هم، بدن را در برابر عوامل بیماری‌زا مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها محافظت می‌کنند. این سیستم، دو بخش اصلی دارد:
بخش اول سیستم ایمنی ذاتی یا غیراختصاصی است که به صورت عمومی عمل می کند و به عنوان اولین خط دفاعی بدن شناخته می شود و به اصطلاح خط شکن هستند. سیستم ایمنی ذاتی در بدن ما به محض اطلاع از هر نوع عامل بیگانه در بدن به سرعت وارد عمل دفاعی شده و به عوامل بیماری‌زا پاسخ می‌دهد. سلول‌های این سیستم، عوامل بیماری‌زا را به خوبی شناسایی کرده و به مقابله پرداخته تا از بین ببرند. همانطور که گفته شد بخش اول این سیستم ذاتی و عمومی بوده و  به طور اختصاصی به یک عامل بیماری‌زا پاسخ نمی‌دهد، بلکه به طور کلی به هر عاملی که برای بدن بیگانه باشد، واکنش نشان می‌دهد.

 

اما بخش دوم سیستم ایمنی اکتسابی یا اختصاصی است که این بخش، پس از مواجهه با عامل بیماری‌زا فعال می‌شود و به طور اختصاصی به آن عامل پاسخ می‌دهد. سلول‌های این سیستم، آنتی‌بادی‌ها و سلول‌های حافظه را تولید می‌کنند. آنتی‌بادی‌ها، پروتئین‌هایی هستند که به عوامل بیماری‌زا متصل می‌شوند و آنها را خنثی می‌کنند و سلول‌های حافظه، پس از مواجهه با عامل بیماری‌زا، در بدن باقی می‌مانند و در صورت مواجهه مجدد، پاسخ ایمنی سریع‌تر و قوی‌تر را ایجاد می‌کنند.
بنابر این ملاحظه می فرمایید که وجود چنین ارتش آماده ای در بدن انسان برای مقابله با انواع بیماری ها چقدر لازم و ضروری است و بهتر است هر عاملی که بتواند این ارتش را در بدن ما تضعیف و یا تقویت کند شناسایی شده و به آنها دقت و توجه جدی شود.
تحقیقات نشان داده‌اند که بین سلامت روانی و معنوی و عملکرد سیستم ایمنی بدن، ارتباط وجود دارد. استرس، اضطراب و افسردگی می‌توانند عملکرد سیستم ایمنی را تضعیف کنند، در حالی که احساسات مثبت، آرامش و معنویت می‌توانند آن را تقویت کنند.
اخیراً طی تحقیقی که بر روی ۲۰۰ نفر در آمریکا انجام شده، نتایج جالبی از تاثیرات امور معنوی بر بدن انسان به دست آمده است. 
 

آنها در این تحقیق از ٢٠٠ نفر خواسته اند که روزی سه بار و هر بار پانزده دقیقه به عبادت، نیایش، دعا و مراقبه با حضور قلب بپردازند و طی آزمایشهایی مدام سطح نشانگر سیستم ایمنی بدن آنها را مورد اندازه گیری قرار داده اند. جالب است که تنها پس از چهار روز سطح نشانگر سیستم ایمنی بدن آنها ۵٠ درصد بالا رفته بود. در حقیقت سیستم ایمنی این افراد ۵٠ درصد قوی‌تر شده بود. در مدت این ۴ روز تلاش شده بود تا این افراد در لابلای زندگی روزمره ی خود، برنامه ی نیایش و مراقبه ای که خواسته شده بود را با دقت و با حضور فکر انجام دهند. این نشان می‌دهد که آرام کردن من‌ذهنی چقدر می‌تواند در تغییرات و افزایش سیستم ایمنی بدن به ما کمک کند.
در این تحقیق آمده معمولاً ٧۵ تا ٩٠ درصد مراجعین به مراکز درمانی مربوط به استرس های روانی هستند یعنی از هر ۵ نفر، ۴ نفر بخاطر فشارهای سیستم اعصاب و نگرانی های فکری و روحی، دچار انواع بیماری های جسمی می شوند. از طرف دیگر کسانی که امور معنوی خود را جدی گرفته و طی یک برنامه ی منظم همچون نماز های یومیه که صد البته اگر با حضور فکر و حضور قلب انجام شود، فرکانس موج مغزی آنها در سطح گاما یعنی ۴٠ تا ١٠٠ هرتز که بالاترین سطح هشیاری انسان است، قرار می گیرد.
در این فرکانس هورمون اکسیتوسین یا هورمون عشق ترشح می‌شود که گاهی برای این دسته از افراد ٢٠٠برابر بیشتر از افرادی است که از امور معنوی و پرداختن به مسائل روحی و روانی خود غافل هستند!

 

جالب است که افراد دراین سطح غیرممکن است از دیگران تنفر داشته باشند! آنان فاقد خشم و نفرت بوده و دائم در درون خود و در رابطه با دیگران در صلح و صفا هستند.

اکنون که در آستانه عید نوروز و شب‌های قدر در ماه مبارک رمضان هستیم بسیار بجاست تا از این همه فضای شادی بخش و معنوی به نفع سیستم ایمنی بدن خود نیز استفاده کنیم. پیشاپیش این تقارن خجسته را خدمت شما عزیزان تبریک و تهنیت عرض می نماییم. تقارنی که شاعر بزرگ کشورمان سعدی شیرین سخن در مورد آن سروده است: 

 

 مبارک‌تر شب و خرم‌ترین روز
به استقبالم آمد بخت پیروز
دهل‌زن گو دو نوبت زن بشارت
که دوشم قدر بود، امروز نوروز

تهیه و تنظیم: 
فاطمه موسوی، روان شناس و زوج درمانگر 
شاهین نوش آبادی، مدرس و مشاور امور خانواده
 

پیام زندگی (181)